پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم

در نوشتار زیر با این مطالب آشنا خواهید شد :

• اندومتریوز چیست؟
• عوامل خطر اندومتریوز چیست؟
• اندومتریوز و یائسگی

 

اندومتریوز چیست؟

آندومتریوز وضعیتی است که زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد و با ایجاد بافت مشابه آندومتر (دیواره داخلی رحم) در خارج از حفره رحم مشخص می شود. اغلب با درد مزمن  لگن و ناباروری همراه است.

 

آندومتریوز تقریباً 190 میلیون نفر از زنان را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می دهد و یک بیماری مزمن، التهابی است. بیماران مبتلا به آندومتریوز در معرض خطر بیشتری برای ناباروری، خستگی، درد و سایر بیماری های همراه هستند. بنابراین، آندومتریوز به عنوان وضعیتی با تظاهرات و اثرات متغیر در مراحل مختلف زندگی شناخته می شود. تأخیر طولانی تشخیصی پس از شروع علائم شایع است و تداوم و عود علائم با وجود درمان شایع است.

 

 

 

 عوامل خطر اندومتریوز چیست؟

علت آندومتریوز پیچیده و چند عاملی است. عوامل خطر مرتبط با ایجاد آندومتریوز شامل سابقه خانوادگی، وضعیت چرخه قاعدگی ، شاخص توده بدنی پایین (BMI)، رژیم غذایی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، عوامل محیطی، سیستم ایمنی، عوامل ژنتیکی و ناهنجاری های درونی آندومتر است.

 زنان مبتلا به آندومتریوز در مقایسه با زنان عمومی در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان، بیماری عروق کرونر قلب  و سایر خطرات طولانی مدت بیماری و همچنین اختلالات خود ایمنی هستند.بنابراین برای پزشک نه تنها تشخیص صحیح بلکه پیگیری سایر اختلالات مرتبط ضروری است.

اندومتریوز و یائسگی

اندومتریوز به طور معمول به عنوان یک بیماری پیش از یائسگی در نظر گرفته می شود که پس از یائسگی به دلیل کاهش سطح استروژن برطرف می شود. با این وجود، گزارش‌های موردی در طول سال‌ها، بروز آندومتریوز مکرر پس از یائسگی را برجسته کرده است. 2 تا 4 درصد از زنان یائسه تحت تأثیر علائم آندومتریوز قرار دارند . اکنون مشخص شده است که عود آندومتریوز می تواند در دوره پس از یائسگی نیز رخ دهد. زنان یائسه معمولاً با درمان جایگزینی هورمونی  برای درمان علائم درمان می شوند. با این حال، درمان جایگزینی هورمونی  ممکن است اندومتریوز را مجدداً فعال کند. انتخاب درمان باید بر اساس وجود و شدت علائم فعلی اندومتریوز، ماهیت علائم یائسگی، ارزیابی خطر موارد منع مصرف احتمالی درمان در تاریخچه بیمار، و ترجیحات زن پس از یک بحث آموزنده باشد. عود علائم آندومتریوز در یک بیمار یائسه همیشه باید ارزیابی دقیق را در صورت وجود و عدم وجود درمان هورمونی انجام دهد. بسیاری از توصیه‌ها در مورد این موضوع بر اساس نظرات متخصص هستند و برای به دست آوردن شواهدی برای مراقبت بهینه از بیمار نیاز فوری به مطالعات جدید است.

به طورکلی آندومتریوز پس از یائسگی یک مورد بالینی نسبتاً نادر است که می‌تواند به طور اتفاقی با علائم مختلف و در مکان‌های مختلف بدن دیده شود یا ظاهر شود. عوامل خطر شامل سابقه قبلی حاکی از اندومتریوز، درمان جایگزینی هورمون، مصرف تاموکسیفن و سایر شرایطی است که منجر به افزایش قرار گرفتن در معرض استروژن می شود، مانند چاقی.

ارزیابی بدخیمی احتمالی باید انجام شود، زیرا این جمعیت در معرض خطر بالایی هستند.

 

منابع:

Secosan C, Balulescu L, Brasoveanu S, Balint O, Pirtea P, Dorin G, Pirtea L. Endometriosis in Menopause-Renewed Attention on a Controversial Disease. Diagnostics (Basel). 2020 Feb 29;10(3):134. doi: 10.3390/diagnostics10030134. PMID: 32121424; PMCID: PMC7151055.

Cope AG, VanBuren WM, Sheedy SP. Endometriosis in the postmenopausal female: clinical presentation, imaging features, and management. Abdom Radiol (NY). 2020 Jun;45(6):1790-1799. doi: 10.1007/s00261-019-02309-4. PMID: 31701193.

Ladanyi C, Boyd S, Sticco P, Mohling S. Postmenopausal endometriosis, where are we now? Curr Opin Obstet Gynecol. 2019 Aug;31(4):267-278. doi: 10.1097/GCO.0000000000000548. PMID: 31276453.

Chauhan S, More A, Chauhan V, Kathane A. Endometriosis: A Review of Clinical Diagnosis, Treatment, and Pathogenesis. Cureus. 2022 Sep 6;14(9):e28864. doi: 10.7759/cureus.28864. PMID: 36225394; PMCID: PMC9537113.

Horne AW, Missmer SA. Pathophysiology, diagnosis, and management of endometriosis. BMJ. 2022 Nov 14;379:e070750. doi: 10.1136/bmj-2022-070750. PMID: 36375827. 

https://www.ijmedicine.com/index.php/ijam/article/view/2533

گردآورندگان: دکتر مرضیه ساعی قره ناز و دکتر فهیمه رمضانی تهرانی