ارتباط آلودگی هوای تهران با افزایش بستریهای قلبی
ارتباط آلودگی هوای تهران با افزایش بستریهای قلبی
به گزارش پایگاه خبری علمی ریشامگ، نتایج یک مطالعه گسترده جدید که در مجله International Journal of Hygiene and Environmental Health منتشر شده نشان میدهد تنفس هوای آلوده در تهران خطر بستری شدن به دلیل بیماریهای قلبی-عروقی را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد و هزاران نفر از ساکنان پایتخت ایران را تحت تأثیر قرار داده است.
یافتههای کلیدی
پژوهشگران مرکز تحقیقات پیشگیری از بیماریهای متابولیک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به مدت حدود دو دهه (از ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۸) وضعیت ۳۴۵۴ ساکن ۵۰ تا ۷۰ ساله منطقه ۱۳ تهران را بررسی کردند. در این مدت، ۲۲۰۰ مورد بستری ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی ثبت شد و سطح روزانه آلایندههای هوا در سراسر شهر به دقت رصد شد.
این مطالعه نشان داد سه آلاینده اصلی بیشترین تهدید را برای سلامت قلب دارند:
- ذرات معلق ریز (PM10): زمانی که سطح این ذرات به ۷۳ میکروگرم در مترمکعب میرسید، خطر بستری قلبی ۱۲٪ افزایش یافت. در مقایسه، سازمان جهانی بهداشت توصیه میکند این عدد زیر ۴۵ میکروگرم در مترمکعب نگه داشته شود، اما تهران در حداقل ۷۵٪ از روزهای دوره مطالعه از این حد فراتر رفته بود.
- دیاکسید گوگرد (SO2): حتی غلظت نسبتاً پایین ۲۴ میکروگرم در مترمکعب این گاز، خطر بستری را تا ۶٪ چند روز پس از مواجهه افزایش داد.
- مونوکسید کربن (CO): این آلاینده ناشی از ترافیک بیشترین تأثیر را نشان داد؛ غلظت ۵ میلیگرم در مترمکعب آن خطر بستری قلبی را تقریباً دو برابر کرد (۹۲٪ افزایش).
اهمیت مطالعه
این تحقیق از این نظر حائز اهمیت است که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا انجام شده، جایی که سطح آلودگی هوا معمولاً بسیار بالاتر است و نرخ بیماریهای قلبی-عروقی به سرعت در حال افزایش است. به گفته محققان، «ایران در سالهای ۱۹۹۰ و ۲۰۱۹ بالاترین میزان شیوع استانداردشده سنی بیماری ایسکمیک قلبی را در منطقه داشته است». همچنین آلودگی ذرات معلق در سال ۲۰۱۹ به عنوان پنجمین عامل اصلی مشکلات سلامتی و مرگومیر در استان تهران شناخته شد.
یافتههای غیرمنتظره
یک کشف غیرمنتظره این بود که اثرات مضر آلودگی هوا بدون توجه به شرایط سلامتی قبلی افراد بود. یعنی چه فرد سندرم متابولیک یا بیماری کلیوی مزمن داشت و چه سالم بود، خطر افزایشیافته ناشی از آلودگی هوا یکسان باقی میماند. این نشان میدهد آلودگی هوا تهدیدی جهانی است و فقط محدود به گروههای پرخطر نمیشود.
همچنین مشخص شد اثرات آلودگی فوری نیست – برخی آلایندهها اثرات تأخیری داشتند، یعنی افزایش خطر بستری ممکن است چند روز پس از مواجهه رخ دهد. این تأخیر باعث میشود ارتباط بین هوای آلوده و مشکلات سلامتی کمتر شناخته شود.
آلودگی هوای تهران
بحران کیفیت هوا در تهران بازتابی از یک چالش جهانی گستردهتر است. محققان خاطرنشان میکنند در حالی که کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط با بالاترین سطح آلودگی و بیشترین بار بیماریهای قلبی-عروقی مواجهند، بیشتر تحقیقات گذشته روی کشورهای ثروتمند متمرکز بوده است.
این یافتهها به شواهد فزایندهای اضافه میکند که آلودگی هوا یک عامل خطر محیطی مهم برای بیماریهای قلبی است و میتواند از طریق مکانیسمهای مختلفی مانند التهاب، لخته شدن خون و اختلال در سیستم عصبی باعث بروز حوادث قلبی-عروقی شود.
چشمانداز آینده
این تحقیق شواهد علمی مهمی برای سیاستگذاران در تهران و شهرهای مشابه در سراسر جهان ارائه میدهد. با توجه به جمعیت تقریباً ۹.۲ میلیون نفری تهران (تا سال ۲۰۲۰)، پیامدهای این یافتهها برای سلامت عمومی بسیار گسترده است.
نویسندگان مطالعه نتیجه میگیرند که یافتههای آنها «تأکید میکند آلودگی هوا حتی برای افرادی که کمخطر در نظر گرفته میشوند نیز تهدیدی جدی است» و نیاز به بهبود کیفیت هوا برای محافظت از کل جمعیت، نه فقط گروههای آسیبپذیر را پررنگ میکند.
منبع
Khajavi A, Ebrahimi N, Masrouri S, Hasheminia M, Azizi F, Khalili D, Hadaegh F. Short-term and lagged effects of ambient air pollutants on CVD hospitalization: A two-decade population-based study in Tehran. Int J Hyg Environ Health. 2025 May;266:114573. doi: 10.1016/j.ijheh.2025.114573.
نظر