پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم

 

اندومتریوز و  تغذیه

در نوشتار زیر با این مطالب آشنا خواهید شد :

اندومتریوز چیست⸮

نقش تغذیه در پیشگیری و درمان اندومتریوز چیست⸮

 

اندومتریوز چیست⸮

اندومتریوز یک بیماری شایع مزمن زنانه است. این بیماری با وجود بافت آندومتر خارج رحمی تعریف می‌شود و با علائم قاعدگی دردناک، درد مزمن لگن و اختلال در باروری ظاهر می‌شود. شیوع کلی اندومتریوز 18 درصد می‌باشد و شواهد نشان می‌دهد که شیوع آندومتریوز در کشورهای در حال توسعه بالا است.  این وضعیت اغلب یک دوره مزمن پیشرونده است. علت یا پاتوفیزیولوژی دقیق اندومتریوز هنوز مشخص نشده است، لیکن شواهد نشان می­دهدکه یک بیماری پیچیده و چند عاملی است. اندومتریوز به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی زنان و خانواده‌های آن‌ها تأثیر می‌گذارد و هزینه‌هایی مشابه سایر بیماری‌های مزمن؛ مانند دیابت نوع 2، به جامعه تحمیل می‌کند. ویژگی‌هایی که مطابق شواهد موجود با خطر بیشتر اندومتریوز مرتبط است شامل: سن پایین در اولین قاعدگی، طول سیکل قاعدگی کوتاه و بدن لاغر است.

نقش تغذیه در پیشگیری و درمان اندومتریوز چیست⸮

• گزینه‌های درمانی برای آندومتریوز محدود است. در حالی که ممکن است از داروهای بدون نسخه برای کاهش درد حاد استفاده شود، درمان‌های هورمونی رایج هستند و ممکن است در باروری اختلال ایجاد کنند. در موارد شدیدتر، از روش‌های جراحی برای درمان آندومتریوز استفاده می‌شود.
• زنانی که به تازگی به آندومتریوز مبتلا شده‌اند، الگوی غذایی نامتعادلی را گزارش کرده‌اند.
• تعادل نامطلوبی بین غذاهای پیش التهابی و ضد التهابی در زنان مبتلا به آندومتریوز مشاهده شد.
• بیمار مبتلا به آندومتریوز، مصرف زیاد گوشت، گوشت‌های نمک‌سود شده، نمک و مصرف کم سبزیجات را گزارش کرد.
• مداخلات تغذیه‌ای ممکن است در پیشگیری و درمان آندومتریوز و درد مرتبط با آن مفید باشند.
• تغییر رژیم غذایی گزینه‌ای است که اغلب توسط زنان مبتلا به آندومتریوز انتخاب می‌شود. بسیاری از زنان تجربه می‌کنند که تغییر رژیم غذایی به سرکوب علائم درد کمک می‌کند. اما مشخص نیست که چرا تغییر رژیم غذایی مؤثر است.
• اندومتریوز، به دلیل ماهیت مزمن و التهابی آن، همچنین موضوع مورد علاقه دانشمندانی است که به دنبال پشتیبانی از روند آن از طریق تغذیه مناسب هستند.
• در اندومتریوز، علاقه زیادی به الگوهای غذایی مانند رژیم غذایی ضد التهابی، رژیم غذایی بدون گلوتن، یا رژیم غذایی مدیترانه‌ای معطوف شده است.
• یک رژیم غذایی ضد التهابی در درجه اول بر سبزیجات تازه، میوه‌ها، دانه‌ها، آجیل، محصولات غلات کامل و منابع سالم پروتئین و چربی‌ها، از جمله اسیدهای چرب تک و چند غیراشباع، تمرکز دارد و محصولات بسیار فرآوری شده، فرآورده‌های گوشتی، چربی‌های ترانس و قندهای تصفیه شده را حذف می‌کند. اعتقاد بر این است که این نوع رژیم غذایی ممکن است در کاهش شدت علائم اندومتریوز نقش داشته باشد و به کاهش التهاب کمک کند.
• نشان داده شده است که کاهش چربی رژیم غذایی و افزایش فیبر غذایی، غلظت استروژن در گردش خون را کاهش می‌دهد، که نشان‌دهنده یک مزیت بالقوه برای افراد مبتلا به آندومتریوز است، زیرا این اختلال یک بیماری وابسته به استروژن است.
• مصرف گوشت با خطر بیشتر ابتلا به آندومتریوز همراه است.
• خواص ضد التهابی رژیم‌های غذایی گیاهی ممکن است برای زنان مبتلا به آندومتریوز مفید باشد.
• علاوه بر این، نشان داده شده است که مصرف ویتامین D از طریق افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، درد آندومتری را کاهش می‌دهد و مکمل‌های ویتامین C و E ، علائم آندومتریوز را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهند.
• مشارکت متخصصان تغذیه در مدیریت بیماران مبتلا به آندومتریوز توصیه می‌شود.

 

منابع

1. Parasar P, Ozcan P, Terry KL. Endometriosis: epidemiology, diagnosis and clinical management. Curr Obstet Gynecol Rep 2017; 6: 34-41.
2. Moradi Y, Shams-Beyranvand M, Khateri S, Gharahjeh S, Tehrani S, Varse F, et al. A systematic review on the prevalence of endometriosis in women. Indian J Med Res 2021; 154: 446-54.
3. Zhang Y, Ma NY. Environmental Risk Factors for Endometriosis: An Umbrella Review of a Meta-Analysis of 354 Observational Studies With Over 5 Million Populations. Front Med (Lausanne) 2021; 8: 680833.
4. Bravi F, Parazzini F, Cipriani S, Chiaffarino F, Ricci E, Chiantera V, et al. Tobacco smoking and risk of endometriosis: a systematic review and meta-analysis. BMJ Open 2014; 4: e006325.
5. Ottolina J, Schimberni M, Makieva S, Bartiromo L, Fazia T, Bernardinelli L, et al. Early-life factors, in-utero exposures and endometriosis risk: a meta-analysis. Reprod Biomed Online 2020; 41: 279-89.
6. Nnoaham KE, Webster P, Kumbang J, Kennedy SH, Zondervan KT. Is early age at menarche a risk factor for endometriosis? A systematic review and meta-analysis of case-control studies. Fertil Steril 2012; 98: 702-12. e706.
7. Zondervan KT, Becker CM, Koga K, Missmer SA, Taylor RN, Viganò P. Endometriosis. Nat Rev Dis Primers 2018; 4: 9.
8. Shafrir AL, Farland LV, Shah DK, Harris HR, Kvaskoff M, Zondervan K, et al. Risk for and consequences of endometriosis: A critical epidemiologic review. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2018; 51: 1-15.
9. Barnard ND, Holtz DN, Schmidt N, Kolipaka S, Hata E, Sutton M, Znayenko-Miller T, Hazen ND, Cobb C, Kahleova H. Nutrition in the prevention and treatment of endometriosis: A review. Front Nutr. 2023 Feb 17;10:1089891. doi: 10.3389/fnut.2023.1089891. PMID: 36875844; PMCID: PMC9983692.
10. Nap A, de Roos N. Endometriosis and the effects of dietary interventions: what are we looking for? Reprod Fertil. 2022 May 30;3(2):C14-C22. doi: 10.1530/RAF-21-0110. PMID: 35814941; PMCID: PMC9259892.
11. Szczepanik, J.; Dłużewska, M. The Importance of Diet in the Treatment of Endometriosis. Women 2024, 4, 453-468. https://doi.org/10.3390/women4040034

 

 

 گردآورندگان:  دکتر مرضیه ساعی قره ناز، دکتر فهیمه رمضانی تهرانی